از مشاوره برندینگ چه میدانید؟ مشاور برندینگ کیست؟ بسیاری تصور میکنند هر فرد باتجربهای میتواند مشاور برند باشد. در حالی که اینطور نیست فرآیند مشاوره برندینگ بر تجربه و دانش کسبوکار متکی است و مشاور برند کسی است که باید با کسبوکارها تعاملی بسیار بیشتر از راهنمایی و نظارت از راه دور داشته باشد. در این یادداشت نگاهی کامل به تمام ابعاد خدمات مشاوره برندینگ داشتهایم و به تمامی پرسشها پیرامون مشاور برندینگ پاسخ دادهایم. با پیلبان همراه باشید:
مشاوره برندینگ چیست؟
مشاوره برندینگ فرآیند تعامل درازمدت با کسبوکار برای پیادهسازی بهترین استراتژی برند است. در این فرآیند وضعیت حال حاضر یک کسبوکار مورد بررسی جامعوکامل قرار گرفته و با توجه به چالشها و مشکلات، استراتژی متناسب با آن ارائه میشود.
انواع مشاوره برندینگ
آنچه از مشاوره برندینگ در ایران رایج است، با واقعیتی که در دنیا رخ میدهد، تفاوتهای بسیاری دارد. به طور کلی میتوان گفت دو ذهنیت رایج دربارهی مشاوره برندینگ وجود داردکه در اینجا به آن اشاره میکنیم:
1.مشاوره برندینگ با رویکرد Training Oriented
این دیدگاه به آنچه در بسیاری از جلسات مشاوره برندینگ در ایران رخ میدهد، نزدیک است. در این شیوه مدیر یک مجموعه به مشاور برند رجوع میکنند و در طول چند جلسهی مشاوره برندسازی، راهکارهایی را در خصوص بهبود اوضاع برند دریافت میکند.
تعامل حداکثری با برند از وظایف اصلی یک مشاور برندینگ متعد است.
در مشاوره برندینگ با محوریت راهنمایی، مشاور برند همچون یک ناظر بیرونی به کسبوکارها نگاه میکند و از تجربیات و اندوختههای خود در جهت هدایت آنها استفاده میکند. در نتیجه میتوان گفت که در این شیوه نگاه مشاور برند، نگاهی درگیرانه نیست. در مشاوره با ذهنیت Training مشاور برند نسبت به اجرای استراتژیهای پیشنهادی برند ضمانتی ندارد و بیشتر نقش حامی و پیشنهاددهنده را بازی میکند.
اجرای استراتژی برند در این شیوه برعهدهی سازمان است و پیگیری و ممارست در جهت عملیاتی کردن ایدهها از سمت مدیران سازمان رخ میدهد. خدمات مشاوره برندینگ با محوریت Training تنها در طول مدتزمان جلسهی مشاوره و در اتاق مشاوره ارائه میشود و بعد از آن خاتمه پیدا میکند. طبیعتا در این شیوه نوع همکاری مقطعی است و مشاوره به نیاز و درخواست مجموعهها بستگی دارد. مشاور تنها محل مراجعه قرار میگیرد و اقدام خودجوش و فعالانهای نسبت به ارائهی راهنماییها ندارد.
2.مشاوره برندینگ با رویکرد Result Oriented
خدمات مشاوره برندینگ در دنیا با ذهنیت نتیجه گرا ارائه میشود. در این شیوه تعامل مشاور برند با کسبوکار و میزان درگیر شدن او با برند بسیار بالا است. در این شیوه مشاور برند متعهد میشود که نگاه تخصصی خود در خصوص استراتژی برندینگ یک کسبوکار را به اجرا درآورد.
در این شیوه به جای آنکه مدیران مجموعه درگیر جزئیات فرآیند برندسازی شوند، مشاور برندینگ بار ترسیم، برنامهریزی، اجرا و پایش استراتژی برند را برعهده میگیرد. به کمک مشاور برند، مدیران مجموعه مسئولیت و دغدغهی ساخت برند را به مشاور برندینگ میسپارند و از نیروهای انسانی مجموعه جهت اجرای آن کمک میگیرند.
نوع همکاری میان برند و Consultant از نوع بلند مدت است. در طول این مدت مشاور برند در بزنگاههای حیاتی و تصمیمگیریهای مهم مجموعه حضور دارد و به طور مستمر، دیروز، امروز و فردای برند را مورد مطالعه قرار میدهد. در این شیوهی همکاری مشاور برند، تمام نقاط تماس برند را رصد کرده و در جهت یکپارچهسازی آنها تلاش میکند.
مراحل انجام مشاوره برندینگ
رویکرد آژانس خلاقیت پیلبان در ارائه خدمات مشاوره برندینگ، مطابق با رویکرد Consulting است، بنابراین مراحلی که در این بخش اشاره میکنیم، بر همین ذهنیت استوار است:
1. ارزیابی
اولین مرحلهی خدمات مشاوره برندینگ، ارزیابی اولیهی کسبوکار است. این مرحله شامل مطالعهی همهجانبهی برند است و در گامهای مختلفی اجرا میشود:
اولین اقدام در فاز ارزیابی مطالعهی اسناد فرادست برند است. منظور از اسناد فرادست سند استراتژی برند و برندبوک، منشور سازمانی و هر سندی است که ماموریتهای برند را نقاط تماس مختلف توصیف و تشریح کرده باشد. این اسناد حاوی اطلاعاتی مهم و حیاتی دربارهی برند و از بسیاری جهات مانند شناسنامهی برند هستند. مشاور برند علاوهبر مطالعهی اسناد بالادستی برند، عناصر هویتی برند مثل هویت بصری (شامل لوگو، تایپ، گرافیک و …) و هویت کلامی (لحن برند و …) را هم بررسی میکند. در این مرحله از مشاوره برندینگ استراتژیهایی که تا حالا مورد استفاده قرار گرفته شده، بررسی میشوند و نتایج عملکرد مجموعه به همراه گزارش فعالیتهای واحدهای مختلف کسبوکار ارائه میشود.
مصاحبه و گفتوگو با صاحبان کسبوکار در فاز صفر خدمات مشاوره برندینگ
سپس مشاور برند به سراغ صاحبان کسبوکار و نیروهای مجموعه میرود و با آنها صحبت میکند. تصورات آنها از سازمانی که در آن فعالیت دارند را جویا میشود و مشکلات و چالشهای اصلیشان را میشنود.
گام بعدی در فاز ارزیابی خدمات مشاوره برندینگ، ارزیابی تصویر ذهنی مخاطبان برند است. این که مخاطبان و مشتریان یک کسبوکار آن را به «چه چیزی» میشناسند، چه احساسی نسبت به آن دارند، آن را چگونه توصیف میکنند و از دریافت خدمات و محصولات آن رضایت دارند یا خیر؟
بعد از جمعآوری اطلاعات و انجام تحقیق و پژوهش، «گزارش ارزیابی برند» به تصمیمگیران کسبوکار ارائه میشود. این گزارش شامل چکیدهی مطالعات و بررسیهای مشاور برند و بیانگر چالشها، مشکلات، نقاط ضعف و قوت برند است. این سند پایه و اساس تصمیمگیری و برنامهریزی در مرحلهی بعد است.
2. برنامهریزی
در دومین مرحله از خدمات مشاوره برندینگ، برنامهی اقدامات آتی برند طرحریزی میشود. این برنامهریزی از جنس کاملا اجرایی بوده و تمامی Action Planها یا اقدامات اجرایی و بودجهبندی مالی و منابع مورد نیاز (مثلا نیروهای انسانی، زمان و …) در آن در نظر گرفته میشود. در این مرحله با توجه به چالشهای ذکر شده در گزارش ارزیابی، بهترین رویکرد برای رفع مشکلات انتخاب میشود.
برنامهریزی بهترین استراتژی در فرآیند مشاوره برندینگ
در این مرحله مشاور برند باتوجه به نیاز و چالش خاص هر برند راهکار ارائه میکند و طبیعی است که هر برند برای بهبود درمان منحصربهفرد خود را دارد. نتیجهی فاز برنامهریزی خدمات مشاوره برندینگ برای بعضی کسبوکارها ریبرندینگ، برای بعضی بهبود برند کارفرمایی، برای بعضی دیگر بازطراحی هویت بصری و … میتواند باشد.
3. اجرا
نتیجهی فاز ارزیابی و برنامهریزی در مرحلهی اجرای خدمات مشاوره برندینگ مشخص میشود. در این مرحله مشاور برند با «تجربهی برند» درگیر میشود. سلسله مراتب اقدامات فاز اجرا به این شرح است:
- اول، تعیین استراتژی برند: در این بخش باتوجه به فعالیتهای پیشین کسبوکار یا دست به اصلاح استراتژی قبلی زده میشود و یا از میان استراتژیهای مختلف، استراتژی مناسب با ویژگیهای برند انتخاب میشود.
- دوم، طراحی هویت برند: در این مرحله یک برند به طور تمام و کمال ساخته و پرداخته میشود. چراکه در این بخش چهارچوبهای هویت کلامی، هویت بصری، هویت فرهنگی و هویت رفتاری برند طرحریزی میشود.
- سوم، توسعهی برند در نقاط تماس: در آخرین مرحله از بخش اجرا، برند طراحی شده، در نقاط مختلف تماس برند، پیادهسازی میشود. به این معنی که سایت، شبکههای اجتماعی، رفتار پرسنل فروش، فروشگاه، اوراق اداری و … همگی رنگوبوی هویت برند را گرفته و با ماهیت اصلی کسبوکار همگام و همنوا میشوند.
4. پایش و مدیریت
در آخرین مرحله از خدمات مشاوره برندینگ ماموریتهای و اقدامات لازم مورد پایش قرار میگیرد و از طریق مدیریت و رصد فعالیتهای برند «تصویر برند» به شکلی که برای آن برنامهریزی شده است، خلق میشود. آخرین مرحله از مراحل مشاوره برندینگ، این فرآیند را تبدیل به یک چرخهی همیشگی و ناتمام میکند. به بیان بهتر مشاوره برندینگ در این مرحله برپایهی گزارشهای حاصل از ارزیابی، مجددا برنامهریزی کرده و فرآیند مشاوره را با رویکرد بهبود وضعیت برند از سر میگیرد. پایش و مدیریت در خدمات مشاوره برندینگ شامل 2 اقدام اصلی است:
- اول، بررسی Performance: بررسی اینکه آیا وعدهی برند در عمل به درستی اجرا میشود یا خیر؟ در این مرحله اقدامات عملی یک برند با معیارهای مرحلهی دوم (برنامهریزی) سنجیده میشود.
- دوم، بررسی Communication: در این مرحله کمپینهای تبلیغاتی، محتوا و فعالیت Social Media، وبسایت، CRM و … با معیارهای مرحلهی دوم (برنامهریزی) سنجیده میشود. مشاور برند در مرحلهی پایش و مدیریت پیشنهادهای کمپینهای برندینگ و اقدامات مارکتینگی را برای ارتقای برند روی میز میگذارد و نیروهای مجموعه را در جهت اجرای آن به کار میگیرد.
هرچه اقدامات عملی یک برند (به طور مثال خدماترسانی، طراحی و تولید محصول و …) و ارتباطات و نقاط تماس برند با استراتژی برند مطابقت بیشتری داشته باشد، تصویری که از برند در ذهن مخاطبان ایجاد میشود، مطلوبتر است.
با توجه به آنچه در این مرحله گفته شد، ضروری است یک مشاور همیشه در کنار کسبوکار حضور داشته باشد تا اقدامات برند را پایش کند، به مجموعه بازخورد دهد، استراتژیهای برند را بازنگری و اصلاح کند و برای برگزاری کمپینهای مختلف پیشنهاد ارائه کند.
چکلیست خدمات مشاوره برندینگ پیلبان
باتوجه به مواردی که در بالا اشاره کردیم، اگر بخواهیم چک لیسیتی از خدمات مشاوره برندینگ آژانس خلاقیت پیلبان ارائه کنیم، میتوان به این موارد اشاره کرد:
• مطالعهی اسناد فرادست
• مصاحبه با صاحبان کسبوکار
• مصاحبه با کارمندان مجموعه
• مخاطب پژوهی (از طریق روشهای میدانی، مصاحبه، مشاهده و …)
• بررسی عناصر هویت کلامی و هویت بصری برند و …
• ارائهی گزارش ارزیابی برند
• ارائهی برنامه اجرایی برند (نقشهراه برند)
• تعیین بهترین استراتژی برند یا اصلاح استراتژیهای قبلی
• پیریزی هویت برند شامل: هویت کلامی، هویت بصری، هویت فرهنگی، هویت رفتاری
• توسعهی برند در نقاط تماس (سایت، شبکههای اجتماعی، طراحی فروشگاه، طراحی بستهبندی، ارواق اداری، و …)
• ارزیابی کارایی و عملکرد برند
• بررسی ارتباطات برند
• بازنگری برنامه اجرایی برند
• اصلاح استراتژیهای برند
• پیشنهاد کمپینهای برندینگ و اقدامات مارکتینگ
3 مزیت استفاده از مشاوره برندسازی چیست؟
استفاده از خدمات مشاوره برندینگ از بروز بسیاری از خطاها و اشتباهات جلوگیری میکند. در اینجا به 3 مزیت مشاوره ساخت برند اشاره کردهایم:
1.صرفهجویی در زمان و هزینه
با استفاده از خدمات مشاوره برندینگ کار به دست کاردان سپرده میشود! مشاور برند روی بهترین شیوههای برندسازی نور میتاباند تا هر کسبوکار به جای قدم گذاشتن در راههای ناهموار به سمت مسیرهای روشن حرکت کند.
سرمایهگذاری در آینده برند از طریق استفاده از خدمات مشاوره برندینگ
همچنین تمام مدیران و صاحبان کسبوکار تجربه، تخصص و سواد برندینگ ندارند و در صورت تقبل امور برندسازی راهی سخت و پرچالش در پیش خواهند داشت. در نتیجه با واگذاری امور ساخت برند به مشاور برندینگ میتوان در هزینه، زمان و انرژی سازمانها تا حد بسیارخوبی صرفهجویی کرد.
2.افزایش تابآوری کسبوکار
یکی از مهمترین مزایای استفاده از خدمات مشاوره برندینگ برای سازمانها، افزایش تابآوری است. در فاز ارزیابی، وضعیت یک کسبوکار مورد مطالعهی همهجانبه قرار میگیرد. سپس مشاور برند دستاوردهای بخش ارزیابی را با دانش و شناخت خود از صنعت و بازار ترکیب میکند و در فاز برنامهریزی بهترین مسیر ممکن را پیشنهاد میدهد. این مسیر چالشها و موانع را تا حد خوبی پیشبینی کرده و با آماده کردن پاسخهای احتمالی آن تابآوری برند را افزایش میدهد. همچنین اگر مشاور برند شناخت درستی از دانش صنایع مختلف داشته باشد، میتواند بزنگاههای حساس کار را به درستی تشخیص داده و سازمان را برای رویارویی با آنها آماده کند.
مشاوره برندینگ یک راه بی انتها است.
3.افزایش پویایی برند
فرآیند خدمات مشاوره برندینگ را میتوان به چرخهای توصیف کرد که هر بار با ارزیابی برند شروع میشود، با برنامهریزی و اجرا ادامه میابد و با پایش و مدیریت تکمیل میشود. در بخش پایش و مدیریت مشاوره برندینگ کارایی و ارتباطات مورد بررسی قرار گرفته و برای ترمیم و بهبود تصویر برند مجدد این چرخه تکرار میشود. درنتیجه میتوان گفت مسیر مشاوره برند، یک راه بی انتها است که مدام در حال ترمیم و ارتقاء خود است.
مشاوره برندسازی چه مدت طول میکشد؟
مشاوره برندینگ یک فعالیت زمانبر و بلند مدت است. آژانس خلاقیت پیلبان اولین فاز مشاوره برندینگ یعنی فاز ارزیابی را در قالب یک تفاهم همکاری 6 ماهه انجام میدهد که این مدتزمان، حداقل زمان مورد نیاز برای ایجاد تغییرات مثبت و معنادار در یک کسبوکار است. درحالی که در مشاوره برندینگ با رویکرد Training oriented به اشتباه به این اقدام به چشم یک کار کوتاهمدت نگاه میشود. علت طولانی بودن مدتزمان مشاوره برندینگ این است که دریافت نتیجه از تغییراتی که روی یک برند اعمال میشود، نیازمند زمان است. چراکه تغییر تصویر ذهنی قبلی مشتریان و مخاطبان یک کسبوکار مستلزم صرف زمان و صبر است.
البته نباید فراموش کرد که مدت زمان مشاوره برندینگ در هر مجموعه، با مجموعهی دیگر متفاوت است و بستگی مستقیمی به نیازهای برند، بلوغ سازمان، همکاری اعضای گروه دارد. جالب است بدانید بعضی از مشاوران بیشتر از 1 تا 2 دهه با یک مجموعه فعالیت میکنند در نتیجه هیچ محدودیت زمانی نمیتوان برای فرایند مشاوره برندینگ قائل شد. چراکه طولعمر همکاری مشاور برند با سازمانها به اثربخشی آن، رضایت طرفین و مجموعه دربارهی شاور دارد.
مشاور برند کیست؟
تا اینجا بارها از مشاور برند نام بردیم. اما به راستی مشاور برندینگ کیست؟ مشاور برند فردی است که به منظور ترسیم یا بهبود استراتژی برند با یک کسبوکار وارد یک تعهد بلندمدت میشود. در این فرآیند تعاملی مشاور برند تلاش میکند بهترین استراتژی را برای یک کسبوکار طراحی کند و تا مرحلهی اجرا با کسبوکار همراهی کند.
مشاور برند، ناظر یک کسبوکار نیست. مشاور برندینگ فردی است که بخشهای مختلف یک سازمان با عینک برندینگ نگاه میکند و نقاط تماس مختلف برند را یکپارچه میکند.
6 مسئولیت و وظیفهی مشاور برندینگ
مشاور برندینگ وظایف و مسئولیتهای مهمی برعهده دارد که در اینجا به 6 مورد از آنها اشاره میکنیم:
1.بازار پژوهی
بازارپژوهی احتمالا مهمترین وظیفهی یک مشاور برندینگ است. مشاور برند باید شناخت جامع و کاملی از صنایع مختلف داشته باشد. یک مشاور برند خبر یا منطق هر کسبوکار آشناست و دانش خود از کسبوکار را با ویژگیهای خاص هر صنعت در ادغام کرده و از آن برای انجام مشاوره استفاده میکند.
2.مخاطب پژوهی
مشاور برند باید به مطالعه و شناخت مخاطب هدف کسبوکارها بپردازد که به این کار مخاطبپژوهی میگویند. مخاطبپژوهی تنها از طریق فرآیندهای مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و … انجام نمیشود. گاهی مطالعات روانشناختی و جامعهشناختی به درک بهتر هدف و نیت مخاطب برندها کمک بسیاری میکند. در این میان مشاوران برند از آمار فروش و دیتای مالی نیز برای سنجش قدرت خرید، نرخ بازگشت مشتری، متوسط هزینهکرد مشتری و … نیز کمک میگیرند که خود بخشی از فرآیند مخاطبپژوهی است.
3.تحلیل رقبا
یکی از عواملی که دید برندها را نسبت به بازار روشن میکند، آنالیز رقیبان است. این وظیفه بر عهده مشاور برندینگ است. مشاور برند باید بتواند تخمین درستی از سهم بازار رقبا داشته باشد.
آنالیز رقبا یکی از وظایف مشاور برندینگ است
او همچنین باید کمپینهای تبلیغاتی، فعالیتهای شبکههای اجتماعی و سایر نقاط تماس برند رقیب را زیر نظر داشته باشد. تحلیل رقبا دست مشاور برند را برای مانور دادن بر ارزش ویژهی برند باز میگذارد.
4.تعیین خط مشیهای کلی برند
مشاور برند خط مشیهای کلی برند را بعد از انجام فرآیند چشماندازسازی و تعیین ماموریتهای برند انجام میدهد. به مراحل 4 گانه مشاوره برندینگ رجوع کنید. تعیین خط مشیهای کلی برند در مرحلهی برنامهریزی انجیتم میشود.
5.یکپارچهسازی نقاط تماس برند
مشاور برند بیشترین شناخت و اشراف را بر هویت برند دارد. بنابراین بهترین کسی است که میتواند عینک برندینگ را بر چشم بزند و هماهنگی میان نقاط تماس برند با ارزش و هویت برند را بسنجد، مشاور برند است. منظور از یکپارچهسازی نقاط تماس برند ایجاد یک وحدت رویه و القای یک تصویر واحد از تمامی خروجیهای یک برند است.
به طور مثال اگر «قابل اعتماد بودن» ارزش کسبوکار محسوب میشود، این کسبوکار باید در نحوهی خوشآمدگویی توسط کارمندان، معماری فروشگاه، لباس پرسنل، سیستم باشگاه مشتریان، پشتیبانی، سایت، بستهبندی، طراحی لوگو، نام و … نیز قابل اعتماد باشد.
این کار به ظاهر بسیار ساده به نظر میرسد. درحالی که هر مدیوم و هر نقطهتماس برند ملزومات خاص خود را دارد. مشاور برند علاوهبر آنکه باید سواد و دانش شناخت هر مدیوم را داشته باشد، باید توانایی مدیریت کردن کل این فرآیند را نیز داشته باشد.
چگونه مشاور برندینگ شویم؟ آشنایی با 2 ویژگی مشاور برندینگ
بسیاری از مدیران بازنشستهی سازمانها، افراد کارآفرین و کارمندان خبره گمان میکنند میتوانند با تکیه بر تجربیاتشان، در جایگاه مشاور برندینگ قرار بگیرند. درحالی که هر مشاور برند 2 ویژگی اصلی دارد که برای فعالیت در حوزهی برندینگ لازم و ضروری است:
1.دانش کسبوکار
قوانین جاری بر بازار فروش پارچه، صنایع غذایی، فروش ضایعات آهن، تولید و توزیع دارو، چاپ و بستهبندی و … متفاوت است. هر مشاور برندینگ باید تلاش کند شناخت و سواد خود از بازارهای مختلف را بالا برده و بر منطق کار در آنها مسلط شود. البته این راه یک شب نیست و صدسال زمان لازم است!
2.تجربهی به کارگیری سواد برندینگ در کسبوکارهای مختلف
یک مشاور برندینگ باید بتواند از مهارت، سواد و تخصص برندینگ خود در کسبوکارهای مختلف استفاده کند. هرچه مشاور برند با صنایع مختلفی سروکار داشته باشد و از تخصص خود در طراحی برند و انتخاب استراتژیهای برندینگ استفاده کند، مهارت و خبرگی او بیشتر است. تجربهی کار با برندهایی که از نظر ابعاد و اندازه و زمینههای فعالیت متفاوت باشند، باعث افزایش توان میریت و کنترل برند توسط مشاور و نشانهی کارآزمودگی او و شناخت او از چالشهای برندینگ است.
چه شرکتهایی به مشاور برند نیاز دارند؟
استفاده از خدمات مشاوره برندینگ ارتباطی با بزرگ و کوچک بودن یک شرکت، معروف بودن یا ناشناخته بودن و دولتی یا خصوصی بودن سازمانها ندارد. هر مجموعهای که مدتزمانی از شروع فعالیت آن گذشته است و به ثبات و پایداری نسبی در انجام کارها رسیده است، باید از خدمات مشاوره برندینگ استفاده کند.
آیا تنها کسبوکارها به مشاور برند احتیاج دارند؟
استفاده از خدمات مشاوره برندینگ تنها محدود به کسبوکارها نیست. امروزه هر فرد بهخودی خود میتواند یک سازمان یا برند باشد. بنابراین برای پرسونال برندینگ هم میتوان از خدمات مشاوره برندینگ استفاده کرد. فقط باید مطمئن بود که مشاور برند انتخابی در حوزهی ساخت برند شخصی هم خبره و ماهر باشد.
جمعبندی
در این یادداشت تمام ابعاد موضوع مشاوره برندینگ را بررسی کردیم. از پاسخ به سوال «مشاوره برندینگ چیست؟» تا بررسی انواع مشاوره برندینگ و وظایف مشاور برند. استفاده از دانش و تجربه مشاور برندینگ در بسیاری از شرکتها از جمله شرکتهایی که به ثبات فعالیت رسیدهاند لازم است. شما میتوانید برای دریافت خدمات مشاوره برندینگ روی خبرگی و زبدگی پیلبان حساب کنید.